ECHO Asia Note Articles

การเลี้ยงสัตว์แบบผสมผสานในเขตร้อนส าหรับเกษตรกรรายย่อย

This article is from ECHO Asia Note # 35.

คำนำ

สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งในการทำการเกษตรหรือทำสวนแบบยั่งยืนให้สมบูรณ์แบบคือการสร้างสมดุลระหว่างสวนหรือพื้นที่เกษตรกับการเลี้ยงสัตว์หนึ่งหน่วยขนาดเล็ก การผสมผสานการเลี้ยงสัตว์เป็นพื้นฐานข้อที่ 10 ในหนังสือที่ผมเขียนชื่อว่า Sustainable Agriculture in the Tropics  (ระบบเกษตรกรรมยั่งยืนในเขตร้อน) ถ้าคุณได้อ่านสารเอคโคเอเชีย แสดงว่าคุณมีโอกาสดีทีได้มีส่วนร่วมอย่างใดอย่างหนึ่งในการเกษตรหรือการทำสวนอยู่แล้ว สัตว์ที่เราเลี้ยงจะช่วยผลิตปุ๋ยคุณภาพสูงราคาถูกและยังให้ผลผลิตที่นำไปเป็นอาหารหรือเครื่องนุ่งห่ม แม้นักวิทยาศาสตร์ได้พยายามทดลองการผลิตที่เลียนแบบประโยชน์ต่างๆของระบบการผสมผสานการเลี้ยงสัตว์ตามวิถีดั้งเดิม แต่ผลที่ได้ก็ไม่สามารถเห็นได้ชัดเจนในพื้นที่ที่ทำการทดลอง 

การฆ่าเชื้อส าหรับวัสดุเพาะเห็ดด ้วยนวัตกรรมกล่องโฟมที่ราคาถูก และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล ้อม

This article is from ECHO Asia Note # 33.

บทย่อ 
เห็ดต่างๆ เช่นเห็ดนางรม(Pleurotus ostreatus) มักท าการเพาะในถุงพลาสติกที่บรรจุเต็มด้วยวัสดุธรรมชาติ รวมถึงวัสดุเหลือใช ้ในฟาร์ม โดยวัสดุเพาะเห็ดนี้ต ้องผ่านการท าให้ปลอดเชื้อ (ด ้วยความร้อนที่อุณหภูมิสูงกว่า 100°C) หรือฆ่าเชื้อ (ด้วยความร้อนที่อุณหภูมิ 60°C หรือสูงกว่า) เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อโรค ไวรัส และสปอร์เชื้อรา แต่อย่างไรก็ตามการท าให้ปลอดเชื้อ (Sterilization) และ การฆ่าเชื้อ (Pasteurization) เป็น เรื่องที่ท าได ้ไม่ง่ายนักส าหรับเกษตรกรรายย่อยเพราะต ้องมีการใช ้พลังงานเชื้อเพลิงเป็นจ านวนมาก เกษตรกร รายย่อยส่วนใหญ่ใช ้วิธีท าให้ปลอดเชื้อด ้วยการนึ่งในถังในน ้าเดือด เกษตรกรต ้องซื้อหรือเก็บฟืนมาต ้มน ้า (ซึ่งมี ค่าใช ้จ่ายสูงและ/หรือใช ้แรงงานสูง) การใช ้ถ่านยิ่งท าให้ต ้นทุนสูงมากขึ้นหากต ้องซื้อถ่านหรือเผาถ่าน

หน้าบทความคิดเห็นพิเศษ: พืชอาหารสัตว์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตมนุษย

This article is from ECHO Asia Note # 33.

ผมได้อ่านข ้อกังวลของคุณเดวิด ไพรซ์ (David Price) เกี่ยวกับการส่งเสริมพืชเลี้ยงสัตว์ที่เป็นพืชรุกรานในบทความเอคโค เอเชีย ฉบับที่ 25 และใคร่ขอแสดงความคิดเห็นจากข ้อสังเกตและประสบการณ์ของผม

ข ้อคิดเห็นของผมมีพื้นฐานตามหลักการต่อไปนี้: 

1.    การช่วยเกษตรกรที่ยากจนเท่าที่จะมีทางท าได ้เป็นสิ่งที่ควรท าตามหลักศีลธรรม
2.    เป้าหมายส าคัญที่สุดในกิจกรรมที่มนุษย์ท าคือการพัฒนาให้สภาวะของมนุษย์อยู่ในสภาวะที่ดีขึ้น ดังนั้น การรักษาสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติจึงอาจไม่ใช่เป้าหมายที่ส าคัญที่สุดของกิจกรรมการ พัฒนาต่างๆ

ตลอดเวลาที่ผ่านมา ผมได ้ส่งเสริมการใช ้และการแพร่ขยายพันธุ์พืชทุกชนิดที่คุณเดวิดกล่าวถึงให้กับเกษตรกร รายย่อยหลายราย และในบางรายได้ท ามาแล้วถึง 45 ปี ผมจึงขอพูดถึงข้อกังวลที่คุณเดวิดมีเกี่ยวกับพันธุ์พืชแต่ ละชนิดในบทความ เอคโค เอเชีย ฉบับที่ 25  ปัจจุบัยผมอาศัยอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย ดังนั้นผมจึงขอ ใช ้ตัวอย่างจากพื้นที่นี้ แต่ข ้อคิดเห็นต่างๆน่าจะใช ้ได ้กับทุกพื้นที่ที่เป็นภูมิอากาศร้อนชื้นและกึ่งร้อนชื้น 

ผลการเปรียบเทียบเชื้อเพลิงสาหรับเตาเผาชีวมวลที่เป็นวัสดุเหลือทิ้งที่หาได้ในพื้นที่

This article is from ECHO Asia Note # 32.

คานา
ในประเทศกาลังพัฒนา ความจาเป็นที่ต้องมีพลังงานในการหุงหาอาหารประจาวันในครัวเรือนถือเป็นภาระและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย แต่ปัจจุบันได้มีวิธีการหุงหาอาหารที่ประหยัดและใช้เชื้อเพลิงน้อยลงในการเผาไหม้ที่สะอาดและคุ้มค่าในระดับครัวเรือน วิธีการหนึ่งคือการใช้เตาเผาชีวมวลเพื่อประกอบอาหาร ที่ออกแบบเพื่อเปลี่ยนชีวมวลแข็งที่มีส่วนประกอบพื้นฐานเป็นถ่าน (ส่วนมากมาจากวัสดุเหลือทิ้งหรือวัสดุราคาถูก) นามาเผาไหม้เป็นพลังงานเพื่อใช้ในการหุงหาอาหาร (ดูรายละเอียดเกี่ยวกับการทางานของเตาเผาชีวมวล how gasifier stoves work ของดร.ณัฐวุฒิ ดุษฏี (2013))

เทคนิคการขยายพันธุ์เพื่อส่งเสริมการปลูกมันฝรั่งสายพันธุ์เขตร้อน

This article is from ECHO Asia Note # 32.

มันฝรั่ง (Solanum tuberosum) ประกอบไปด้วยคุณสมบัติพิเศษของอาหารที่มีคุณภาพสูง มีส่วนประกอบที่เป็นโปรตีนที่มีคุณภาพดีมากและยังเป็นแหล่งพลังงานเกณฑ์การผลิตต่อเฮกเตอร์ (Frusciante et al. 2000) ส่วนใหญ่มันฝรั่งจะเติบโตในพื้นที่ที่มีอากาศเย็น โดยในเขตร้อนนั้นมันฝรั่งมักจะเผชิญกับภาวะเครียดหลายๆด้านที่มีสาเหตุมาจากอากาศร้อน ซึ่งบางครั้งก่อให้กิดปัญหาเช่นการเกิดเป็นโรคเกี่ยวกับเชื้อรา มีมันฝรั่งสายพันธุ์ใหม่ปรับตัวได้ดีกว่ากับภาวะอากาศที่ร้อน จึงอาจเป็นที่มาของการพัฒนาผลผลิตมันฝรั่งในเขตร้อนและอาจเป็นโอกาสในการสร้างอาชีพให้กับเกษตรกรรายย่อย อย่างไรก็ตาม การจัดหาต้นพันธุ์หรือวัสดุพันธุ์ให้ได้ตามความต้องการอาจยังเป็นปัญหาที่ต้องหาทางแก้ไขอยู่

เครื่องลดความชื้นเมล็ดพันธุ์ราคาประหยัดสำหรับใช้ในธนาคารเมล็ดพันธุ์

This article is from ECHO Asia Note # 31.

คำนำและที่มา

การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยประหยัดงบประมาณ เพื่อจะได้มีเมล็ดพันธุ์ไว้ปลูกในอนาคต และยังเป็นการช่วยรักษาความหลากหลายทางชีวภาพในโลกของเรา ไม่ว่าเราจะปลูกเมล็ดที่เก็บรักษาไว้เอง หรือนำเมล็ดเหล่านั้นไปแจกจ่ายให้กับคนรู้จักหรือเพื่อนบ้าน หรือการแจกจ่ายผ่านทางองค์กร จะต้องมีขบวนการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม, มีความสะอาด, การเตรียมเมล็ด, การอบลดความชื้น และการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ ขั้นตอนเหล่านี้สำคัญอย่างยิ่งที่จะช่วยให้เมล็ดที่เราเก็บไว้นั้นมีชีวิตและงอกได้ดี บทความนี้จะเน้นที่ความสำคัญของการอบเมล็ดให้เหมาะสมกับความชื้นของเมล็ดที่ควรมี และจะกล่าวถึงรายละเอียดของเครื่องลดความชื้นเมล็ดพันธุ์แบบประหยัดสองแบบที่เราสร้างขึ้นและใช้อยู่ที่ธนาคารเมล็ดพันธุ์ของ เอคโค เอเชีย อิมแพค เซ็นเตอร์

อาหารสัตว์ทางเลือกสำหรับสัตว์เคี้ยวเอื้องในเขตร้อน

This article is from ECHO Asia Note # 31.

คำนำ

สัตว์เคี้ยวเอื้องที่มีกระเพาะหลายห้องเป็นสัตว์ที่น่าทึ่งและมีอยู่หลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีความต้องการด้านโภชนาการที่ต่างกันไป สัตว์เคี้ยวเอื้องคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กีบคู่, กีบเท้าแยก,มีสี่ขา และสำรอกอาหารที่กินเข้าไปออกมาเคี้ยวต่อหรือที่เรียกว่าการเคี้ยวเอื้อง อยู่ในวงศ์สัตว์อันดับย่อย Ruminantia (ในอันดับ Artiodactyla) สัตว์เคี้ยวเอื้องที่พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แก่ วัว ควาย แพะ และจามรี

เพอร์มาคัลเชอร์ (Permaculture):

This article is from ECHO Asia Note #30

คำว่าเพอร์มาคัลเชอร์ (Permaculture) ปรากฏให้เห็นบ่อยขึ้นในการปราศัย ในหนังสือ และบทความในนิตยสารที่เกี่ยวกับ ความยั่งยืนและความมั่นคงทางอาหาร ค าว่าเพอร์มาคัลเชอร์คืออะไร?  คือกลุ่มเคลื่อนไหว? คือหลักปรัชญา? หรือเป็นแค่ วิธีการออกแบบธรรมดาๆ? ในบทความนี้ ผมจะขอตอบคำถามเหล่านี้ด้วยการมองเพอร์มาคัลเชอร์จากหลายๆด้าน ช่วงแรกผม จะอธิบายประวัติของเพอร์มาคัลเชอร์, หลักจริยศาสตร์ รวมถึงหลักการและข้อปฏิบัติที่ส าคัญ จากนั้นผมจะพูดถึงข ้อคิดเห็น และคำวิจารณ์เกี่ยวกับเพอร์มาคัลเชอร์ และอธิบายมุมมองพื้นฐานที่จะนำเพอร์มาคัลเชอร์ไปปรับใชเ้พื่อให้เป็นทางออกสำหรับปัญหาเรื่องอาหาร น้ำและที่อยู่อาศัยของคนในชุมชน (เช่น ในมุมมองของนักเพอร์มาคัลเชอร์ที่มีต่อการพัฒนา) และ สุดท้าย ผมจะแบ่งปันประสบการณ์ว่าเพอร์มาคัลเชอร์มีอิทธิพลอย่างไรในชีวิตและการทำงานของผม ทั้งในฐานะคริสเตียน และนักพัฒนาการเกษตร 

ดินในเขตพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้

This article is from ECHO Asia Note #30

ภาพรวม: ดินในเขตพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 
รายงานนี้อธิบายและวิเคราะห์การแบ่งประเภทและลักษณะของดินกลุ่มใหญ่ๆในเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประกอบไปด้วยประเทศกัมพูชา ลาว เมียนมาร์ ไทย และเวียดนาม (แผนที่ 1) 

คู่มือเบื้องต้นในการเก็บเกี่ยวและแปรรูปกาแฟ

This article is from ECHO Asia Note #29

คำนำ

วิธีการแปรรูปกาแฟมีผลอย่างมากต่อการเปลี่ยนแปลงคุณภาพและรสชาติของผลผลิตกาแฟที่ได้ใน
ขั้นสุดท้ายว่าจะออกมาดีหรือไม่ การเลือกวิธีการที่สามารถเพิ่มคุณภาพ รสชาติและราคาของกาแฟ
นั้น ทำให้ผู้ผลิตกาแฟได้ทำให้คุณสมบัติที่ซ่อนอยูใ่ นกาแฟนั้นถูกนำออกมาให้มากที่สุด
ขณะเดียวกันก็สามารถเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกกาแฟจากกาแฟที่มีคุณภาพที่ดีขึ้น การ
พัฒนาวิธีก